Jesteśmy przyzwyczajeni do pewnego poziomu losowości w grach. Nawet planszówkowe eurosuchary zazwyczaj mają jakiś element losowy. Oczywiście istnieje trochę gier z bardzo deterministyczną mechaniką – na przykład szachy czy go, ale to trochę nie ta nisza 😉 . Mój skirmish ma mieć element losowości, trzeba zastanowić się nad tym, jak dokładnie ma on wyglądać. Pierwsze, co warto zrobić to przyjrzeć się możliwym rozwiązaniom znanym z istniejących mechanik – nie chcę opracowywać zupełnie nowych rozwiązań, korzystanie z czegoś znajomego graczom ma dużo zalet (łatwiejsza adopcja, szybsze tłumaczenie zasad…). Chcę przedstawić Wam nie tylko zasady, ale i stojący za nimi proces myślowy – także dzisiejszy artykuł przedstawi Wam moje rozważania prowadzące do wyboru mechanizmu wprowadzającego losowość. Dziś część pierwsza
Możliwe rozwiązania – generowanie liczb losowych
Pojedyncze K6 z określonym progiem sukcesu
Bardzo podstawowe rozwiązanie – rzut K6, który ma określony próg sukcesu (musimy wyrzucić poniżej lub powyżej jakiejś konkretnej wartości). Spotykane w przyrodzie dość często – np. w systemach GW (wyrzuć 3 lub więcej by trafić z boltera w sługę fałszywego imperatora), próg sukcesu zwykle jest zależny od umiejętności modelu podejmującego działanie, czasem może być modyfikowany przez jakieś modyfikatory sytuacyjne. Zdarzają się sytuacje, w których próg zależy od charakterystyk celu – np. we Flames of War trudność trafienia zależy od tego, do kogo strzelamy, a nie kto strzela.
Najpoważniejsze zastrzeżenie, jakie potrafi się pojawić w stosunku do takiego rozwiązania to “mała rozdzielczość” K6 – jeden punkt różnicy w progu sukcesu bardzo poważnie zmienia sytuację, trzeba bardzo uważać przy tworzeniu ewentualnych list modyfikatorów, by nie przesadzić. Ze względu na duży wpływ każdego plus czy minus jeden łatwo o ewentualne konflikty co do zasadności zastosowania konkretnego modyfikatora w danej sytuacji.
To rozwiązanie, przy dobrej realizacji potrafi być bardzo sympatyczne – przede wszystkim ze względu na swoją prostotę. Nie wymaga od graczy (zazwyczaj) realizacji skomplikowanych działań matematycznych czy pamiętania absurdalnie dużych tabelek modyfikatorów. Oczywiście można dać tutaj ciała (patrz tabelki szans trafienia przy strzelaniu i walce wręcz ze starszych systemów GW) i utrudnić ludziom niepotrzebnie życie. Uważam jednak, że to rozwiązanie sensowniej działa w systemach, w których korzystamy z większej ilości modeli i prostota jest szczególnie istotna. W wypadku skirmisha nie jestem przekonany do tego rozwiązania.
K20 lub inne egzotyczne kości z określonym progiem sukcesu
Najprostsze rozwiązanie problemu rozdzielczości K6 to przejście na inny typ kości – dzięki miłośnikom RPG dorobiliśmy się szeroko dostępnych K4,K8, K10, K12 i K20 – i całkiem sporo bitewniaków z takich kości korzysta. Zwykle “idziemy” z typem kości w górę – takie np. Warzone, stanowiące spory kawałek mojego bitewniakowego życia korzysta z K20. Gdy decydujemy się na tego typu kości możemy trochę bardziej poszaleć z modyfikatorami czy możliwościami rozwoju statystyk modeli w kampanii – przy K20 każdy +/-1 to zaledwie 5% różnicy w szansach powodzenia jakiejś akcji. W wypadku skirmishy to całkiem sympatyczna cecha.
Problemem w wypadku takiego rozwiązania mogą być umiejętności wykonywania prostych operacji arytmetycznych u graczy 😉 . Nie miałem okazji co prawda zaobserwować tego w naturze – moi znajomi w większości radzą sobie z dużo bardziej złożonymi problemami niż dodawanie, odejmowanie i porównywanie liczb dwucyfrowych w pamięci, ale słyszałem już różne wesołe historie… Dostępność kości nie jest problemem – nawet mój szef ma w biurku 2K10 (do losowania numerów pytań na egzaminach dyplomowych).
Warto zauważyć, że mamy naprawdę duże możliwości kombinowania jeśli chodzi o konkretne elementy mechaniki. Jeden z systemów kosmicznych np. używa odległości do celu w calach jako progu sukcesu (a przynajmniej tak twierdzi kolega) – także jeśli cel mamy 15 cali od nas, trzeba wyrzucić 15+ by go trafić. Rozdzielczość wyników robi się tu też na tyle duża, że możemy rozważać nie tylko sukces lub jego brak, ale też to, czy coś udało się tylko trochę, czy bardzo dobrze…
Suma nK6
Rozwiązanie znane na przykład z Warmahord. Rzucamy 2/3/4K6, dodajemy oczka i w ten sposób otrzymujemy wynik rzutu. Możemy w ten sposób generować wartości z konkretnego zakresu (nie zaczynającego się od 1 😉 ). Na pierwszy rzut oka rozwiązanie to jest dość podobne do K12 (2K6) czy K20 (3K6 lub 4K6), ale jest dość istotna różnica – prawdopodobieństwo uzyskania poszczególnych wyników nie jest identyczne, wyniki ze środka zakresu są bardziej prawdopodobne niż skrajne (patrz obrazek poniżej pokazujący rozkład prawdopodobieństw dla 2K6, pożyczony z https://gamedev.stackexchange.com/questions/113935/accurately-simulating-the-lots-of-dice-rolls-without-loops). Ma to pewne interesujące konsekwencje – malejące korzyści z kumulowania dużej ilości pozytywnych lub negatywnych modyfikatorów – modyfikator, który np. zmieni nam próg trafienia z 8+ na 7+ na 2K6 jest faktycznie istotny. Zmiana progu trafienia z 4+ na 3+ na 2K6 nie robi aż tak dużej różnicy…
Tego rodzaju podejście pozwala nam na wprowadzenie mechaniki poziomu sukcesu (jak w wypadku K20), daje całkiem ciekawy wpływ modyfikatorów na prawdopodobieństwo sukcesu, jak również pozwala nam na stosunkowo łatwe wprowadzenie mechaniki zwiększania prawdopodobieństwa sukcesu i ewentualnie poziomu sukcesu przez dołożenie dodatkowego K6 kosztem jakiegoś zasobu (patrz wykorzystanie Focusu czy Furii w Warmahordach) – możliwość pewnego wpływania na losowość, jak już pisałem jest to jeden z elementów, na których mi zależy.
Sumo nK6 – jesteś brana pod uwagę, nie skop tego.
Sukcesy na nK6 – stały próg
Założenie jest dość proste – rzucamy wiaderkiem K6, liczymy kości powyżej czy poniżej pewnego progu, w ten sposób dowiadując się o tym, jak dobrze nam poszło. Trudność testu możemy modyfikować na wiele różnych sposobów – zmniejszając lub zwiększając liczbę rzucanych kości, wartość progu, czy też liczbę sukcesów, które musimy uzyskać, by faktycznie zrealizować jakieś działanie. Dzięki takiemu rozwiązaniu możemy wprowadzić stopniowanie sukcesu – np. pojedynczy sukces przy strzelaniu nie robi mu krzywdy, jedynie napędzając mu stracha, większa liczba sukcesów zaś odpowiada za coraz poważniejsze zranienie. Potencjalnie sensowne, ale nie angażuje zbytnio przeciwnika – w przeciwieństwie do kolejnej możliwośc na liście.
Sukcesy na nK6 – rzuty przeciwstawne
Idea dość podobna do poprzedniej, ale z dość istotną różnicą – kośćmi rzuca zarówno wykonujący jakąś akcję, jak i jej cel. Obie strony liczą sukcesy i ostateczne powodzenie akcji zależy od różnicy pomiędzy uzyskaną ilością sukcesów. Tu możliwe są jak zwykle różne mutacje – oprócz znanych już z poprzedniej opcji mamy np. kwestię puli kości będącej w dyspozycji celu akcji. Może zależeć bezpośrednio od jakiejś cechy modelu będącego celem akcji (np. atakujący rzuca ilością kości zależną od swojej cechy “Strzelanie”, obrońca – zależną od cechy “Obrona”). Może być zależna od ilości sukcesów atakującego (obrońca ma szansę na zniwelowanie każdego z sukcesów atakującego – trochę w rodzaju rzutu Save z gier GW). Jedna z mechanik, które poważnie biorę pod uwagę. Możemy tu wprowadzić element zarządzania zasobami/zwiększania szans, pozwalając na dokładanie kości przy użyciu jakiegoś zasobu (dotyczy to zresztą i poprzedniej mechaniki)
Exploding dice
Tak naprawdę nie jest to osobne rozwiązanie, a pewna modyfikacja dwóch poprzednich podejść – kości na których wyrzucimy konkretną wartość (np. 6) nie tylko generują sukces (albo i dwa), ale pozwalają też na rzucenie kolejnej kości – dzięki temu np. rzucając 3K6 możemy uzyskać 4, 5 albo i więcej sukcesów. Rozwiązanie to często pojawiało się w grach nieistniejącego już Spartan Games. Jest o tyle interesujące, że pozwala na dołożenie kolejnego stopnia swobody w modyfikowaniu testów – możemy np. dodawać lub zabierać możliwość eksplodowania kości. Gry Spartana posługiwały się na przykład trzema typami kości – zwykłymi (6 nie generuje efektów specjalnych), “ciężkimi” (6 generuje dwa sukcesy) i “eksplodującymi” (6 generuje dwa sukcesy i kolejny rzut). Rozwiązanie to ma pewną zaletę – pozwala nam na uzyskiwanie spektakularnych efektów. Można twierdzić, że jest to jednocześnie wadą – potencjalnie możemy uzyskać bardzo duży rozrzut wyników, ale naprawdę kosmiczne efekty są bardzo mało prawdopodobne.
Rzuty przeciwstawne na pojedynczych egzotycznych kościach
I wykonujący jakąś akcję i cel wykonują rzut (np. K20), ostateczny efekt zależy od porównania wyników rzutu obu stron. W tę przegródkę wpada np. Infinity (jeśli obaj gracze odnieśli sukces, patrzymy, który z nich wyrzucił więcej, bierzemy też pod uwagę wyniki krytyczne – równe dokładnie wartości progu), ale też Frostgrave (obaj gracze rzucają K20, dodają swoją wartość Fight, kto rzuci więcej – wygrywa). Rozwiązanie z Infinity bardzo mi się podoba, ale jest bardzo dla tego systemu charakterystyczne – nie chcę się w to wpakować. Rozwiązanie z Frostgrave to kompletna tragedia, po kilku grach testowych odmawiam grania w ten system (jak za bardzo stęsknię się za Mordheimem, zagram w oryginał albo którąś z sieciowych wersji fanowskich). Generalnie ta klasa rozwiązań odpada.
Sukcesy na nKm – stały próg lub rzuty przeciwstawne
Jeśli mamy liczyć sukcesy, nie musimy rzucać K6, jest w końcu trochę innych rodzajów kości. Możemy wzorem gier z Ambush Alley Games (i innych, starszych systemów) rzucać np. K8 czy K12 – w grach AAG modele o różnych poziomach umiejętności posługują się różnymi kośćmi, a rzuty obrońcy są używane do neutralizowania sukcesów atakującego. Potencjalnie ciekawe rozwiązanie, zastanawiałem się poważnie nad tym, czy wprowadzenie różnych typów kości da na tyle istotną różnicę w stosunku do rozwiązania opartego na samych K6 by warto było się w to pakować – nie jestem jednak do tego przekonany.
Kości “average”
Dla niezorientowanych – kości average, to kości które na ściankach mają wartości 2,3,3,4,4,5. Są stosowane w niektórych bitewniakach, ale szczerze mówiąc nie widzę wystarczającej wartości dodanej wynikającej z ich zastosowania, by zmuszać graczy do zaopatrywania się w dość egzotyczny gadget.
Inne kości customowe
Coś, w czym lubuje się FFG – kostki z ikonkami, zwykle w różnych kolorach i z różnym rozkładem ikonek dających konkretne efekty. W zasadzie całkiem ciekawe rozwiązanie, dające interesujące możliwości i potencjalnie pozwalające na poważne przyspieszenie rozgrywki – łatwo policzyć, czy np. wyrzuciliśmy więcej trafień niż przeciwnik tarczek. Jest jednak problem z tym rozwiązaniem, który dyskwalifikuje je w moim wypadku – ponownie wymaga to zaopatrzenia się w dość egzotyczny gadget, niezbyt tani (w końcu nierzadko dorzucana jest do niego gra FFG 😉 ). Drugi problem – ograniczony jestem wtedy do pomysłów twórców gier FFG. Wybór kości jest niby spory, każda gra FFG korzysta z innych kości – ale mimo wszystko to jednak nie to, o co chodzi.
Karty do gry
Karty do gry są całkiem ciekawym narzędziem do wprowadzenia losowości w grze. Znamy liczbę kart z każdą wartością w talii, możemy więc lepiej przewidywać prawdopodobieństwo sukcesu w miarę dociągania kolejnych kart. Możemy wprowadzić element zarządzania zasobami i szansami sukcesu w postaci ręki (w rodzaju Malifaux). Lubię mechaniki oparte na kartach, jednak wolę nie pchać się w tego typu rozwiązanie w tym wypadku. Powody są aż trzy:
- Cyberpunk niekoniecznie kojarzy mi się z kartami
- Ciężko byłoby mi powstrzymać się od wykorzystania mechaniki z Malifaux 1:1
- Inni gracze z mojej grupy mogą marudzić – podobno karty mnie za bardzo lubią…
Karty customowe
Rozwiązanie dość podobne do “prawdziwych” kart do gry, z jedną drobną różnicą – wymaga dedykowanych kart, stworzonych specjalnie na potrzeby danej gry. Potencjalnie ciekawe, ale ma IMHO sens tylko w wypadku, gdy cała mechanika gry kręci się dookoła takich kart – jak np. w wypadku Jugula (kiedyś napiszę recenzję tego całkiem fajnego systemu). Nie chcę się w to pakować ze względów wymienionych powyżej. Mam pewne pomysły na mechanikę opartą na kartach, ale zabiorę się za ich realizację kiedyś indziej.
Aplikacja mobilna
Ostatnie rozwiązanie jest na swój sposób bardzo cyberpunkowe – aplikacja mobilna ogarniająca przynajmniej część zasad i rozstrzygająca testy. Wspominam o tej możliwości “dla porządku” – IMHO odpada z kilku powodów:
- Nie chce mi się jej pisać
- Nie chce mi się jej pisać dwa razy – ja używam iOS, reszta ekipy Androida
- Nie chce mi się jej później utrzymywać
- Gdybym miał się w to pakować, zrobiłbym po prostu grę komputerową…
- Wszystkie znane mi próby stworzenia czegoś takiego wygenerowały systemy, które były co najmniej nieciekawe…Za dużo pary idzie w gwizdek
Szybki update – kombinacja sukcesów i zwykłego rzutu K6
Zupełnie wyleciała mi ta możliwość z głowy, a przecież funkcjonuje w lubianym przeze mnie Heavy Gear. Rzucamy kilkoma K6, najwyższy wyrzucony wynik to wynik naszego testu. Patrzymy na pozostałe kości – każdy wynik od konkretnego progu w górę (w starszych wersjach Heavy Geara 6, w nowej odpowiednia statystyka – np. strzelanie) daje nam +1 do wyniku. Przykład: rzucamy trzema kośćmi, wypadło 3,4,5. Najwyższy wynik to 5 – to nasz bazowy wynik testu. Teraz bonusy: to był strzał, więc interesuje nas statystyka Strzelanie, dla strzelającego modelu jest na poziomie 4+ – mamy jedną kostkę, na której wypadło przynajmniej 4, więc końcowy wynik testu to 5. W wypadku Heavy Geara test robią obie strony i ostateczny wynik to różnica między nimi (atak na 6 vs obrona na 4 – trafienie z tzw. Margin of Success +2). Manipulować oczywiście możemy i ilością kości i progiem sukcesu. Lubię HG i tę wersję mechaniki też biorę pod uwagę.
